निषेधाज्ञाका कारण उद्योग व्यवसाय पूर्ण क्षमतामा
चल्न नसक्दा विजुलीको माग घटेको छ । यो सँगै भारतबाट हुने आयात समेत कम भएको नेपाल
विद्युत प्राधिकरणले जनाएको छ । निषेधाज्ञा अघि (१३ गते) १४ सय ८२ मेगावाट सम्म
पिक डिमान्ड रहेकोमा निषेधाज्ञासँगै क्रमशः घट्दै गएको प्राधिकरणका प्रवक्ता मदन
तिमल्सिनाले बताएका छन् । अहिले औसतमा १२ सय ५० मेगावाट पिक आवर डिमान्ड रहेको छ ।
बुधबार १२ सय ५८ मेगावाट पिक डिमान्ड थियो भने
मंगलबार ११ सय ७८ मेगावाट माग थियो । यस्तै सोमबार १२ सय २२ मोगावाट माग भएको
प्राधिकरणले जनाएको छ । गत वर्ष यही समयमा सरकारले बन्दाबन्दी गर्दा पनि बिजुलीको
माग घटेर ८०० मेगावाट हाराहारीमा आएको थियो । त्यसबेला उद्योग धन्दा पूर्ण रुपमा
बन्द थिए ।
अहिले देशभरका औद्योगिक क्षेत्र पूर्ण क्षमतामा
चल्न नसकेको औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन लिमिटेडले जनाएको छ । कच्चा पदार्थको
अभाव र कामदार कोभिड संक्रमित भएपछि उद्योगहरु पूर्ण क्षमतामा चल्न नसकेको
औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापनको भनाइ छ । यद्यपि अत्यावश्यक उत्पादन, दुध, ग्यास, पाउरोटी, बिस्कुट, अक्सिजन, पानीको उत्पादन भने
घटेको छैन ।
कोरोना माहामारी बढेसँगै निषेधाज्ञा पनि लम्बिदै
गएको छ । देशभर अहिले ६१ जिल्लामा निषेधाज्ञा जारी छ । वैशाख १६ गतेदेखि लगाइएको
निषेधाज्ञालाई सरकारले निरन्तरता दिइरहेको छ । संक्रमणको आधारमा निषेधाज्ञा हुने
जिल्लाहरु पनि थपिदै गएका छन् ।
कुलेखानी आयोजना बन्द
अहिले लोड घटेको बेलामा कुलेखानी जलाशयलाई
प्राधिकरणले रिजर्भमा राखेको छ । यसको सतह कम हुँदै गएकाले यसलाई रिजर्भमा राखिएको
प्रधिकरणले जनाएको छ । कुलेखानी जलाशयमा पानीको सतह धेरै तल पुगेपछि आयोजना बन्द
गरिएको हो ।
कुलेखानी पहिलो, दोस्रो र तेस्रोको जडित क्षमता १ सय ६ मेगावाट
रहेको छ । पानी सञ्चिति बढाउन कुलेखानी आयोजन बन्द गरिएको प्रवक्ता तिम्सिनाले
जानकारी दिए । उनले भने, ‘माग कम भएको बेला यसलाई चलाएका छैनौँ । रिजर्भमा
राखेका छौँ । अरु सबै जलविद्युत आयोजनालाई भने पूर्ण क्षमतामा चलाइएको छ ।’
नेपालले सबैभन्दा बढी बिजुली कालिगण्डकी
जलविद्युत आयोजनाबाट प्रयोग गर्दै आएको छ । यो १ सय ४४ मेगावाट क्षमताको आयोजना हो
। यसले पिक समयमा १ सय ४४ मेगावाटसम्म विजुली उत्पादन गर्छ ।
केही दिन अघि पानी
नपर्दा ४५ मेगावाटसम्म विजुली उत्पादन क्षमता घटेको थियो । तर पछिल्लो केहि दिन
यता पानी परेसँगै यसको उत्पादन क्षमता बढेको छ । अहिले औसतमा ८० मेगावाट उत्पादन
हुन्छ ।
यो क्यूआरओआर बेस आयोजना हो । कालीगण्डकी,
दुइवटा मर्स्याङ्दी
र चमेलिया क्यूआरओआर बेस हुन । यिनीहरुले कम लेभल हुदा पनि चाहिएको बेला ६
घण्टासम्म पूर्ण क्षमतामा उत्पादन गर्न सक्छन् । नेपालमा साना ठूला गरेर लगभग सय
भन्दा बढी जलविद्युत आयोजना छन् ।
आयात पनि घट्यो
विजुली माग घटेसँगै आयात पनि घटेको छ । सामान्य
अवस्थामा साढे ७ सय मेगावाट सम्म भारतबाट आयात हुँदै आएकोमा अहिले ६ सय
मेगावाटभन्दा कम बिजुली आयात भएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
अहिलेको मौसम न ज्यादा
गर्मी छ न ज्यादा जाडो नै छ । ज्यादा गर्मी हुँदा एसी, फ्यान लगायत शीतलता दिने विद्युतीय साधन
कम प्रयोग भएपछि माग बढी हुन्थ्यो । यस्तै जाडोमा न्यानो बनाउन हिटर लगायतका साधन
ज्यादा चलाउने हुदा पनि विद्युतको माग ज्यादा हुने गरेको थियो ।
तर अहिले अनुकुल मौसमका
कारण यी दुबै अवस्थाको साधनको प्रयोग नहुँदा पनि विद्युत माग कम भएको तिमल्सिनाको
भनाई छ । यता होटल रेष्टुरेन्ट लगायतका आतिथ्य सेवा दिने सेवा उद्योगहरु पनि पूर्ण
रुपमा बन्द छन् ।
Post a Comment